افغانستان گام اول برای ورود به بازار جهانی

از راست به چپ سجاد محمود خانی مدیر محصول، حسام آرمندهی مدیرعامل، هدیه میری‌مقدم مدیر مارکتینگ دیوار

 

گفت و گو با حسام آرمندهی مدیرعامل، هدیه میری‌مقدم مدیرمارکتینگ و سجاد محمود خانی مدیر محصول دیوار؛ از ایران تا افغانستان

نویسنده: حمید انوری

کافه‌بازار و دیوار دو محصول شرکت آوای همراه هوشمند هزاردستان و دو نام آشنا برای کاربران گوشی‌های هوشمند هستند و کمتر کاربری را می‌توان یافت که با آن‌ها آشنایی نداشته باشد، چه در ایران و کمی هم در افغانستان.

اپلیکیشن دیوار که در واقع نیازمندی‌های آنلاین در فضای مجازی می‌باشد، به کاربر کمک می‌کند تا براحتی محصولات و خدمات خود را در آنجا ارائه دهد. دیوار حدود سه ماه است که وبسایت و اپلیکیشن خود را در افغانستان راه‌اندازی کرده، همین امر باعث شد تا ما مصاحبه‌ای با مدیرعامل آن داشته‌باشیم.

حسام آرمندهی، موسس و مدیرعامل کافه‌بازار و دیوار، در سال ۸۸ لیسانس علوم کامپیوتر خود را از دانشگاه شریف گرفت، سپس برای ادامه تحصیل به سوئد رفت و فوق لیسانس کارآفرینی‌ خود را از آنجا اخذ نمود و پس از مدتی که به ایران بازگشت کافه‌بازار و سپس دیوار را راه‌اندازی کرد.

در ادامه گفت‌و‌گوی همدل را با او می‌خوانید.

   

 

1. چه اتفاقی افتاد که شما فعالیت خود را در افغانستان آغاز کردید؟ آیا کسی بوده که به شما مشاوره‌ای داده باشد یا به فکر خودتان رسیده بود؟

حسام آرمندهی: نه، من خودم پنج سال پیش سفری به افغانستان داشتم و به دلیل شباهت‌هایی که بین ایران و افغانستان وجود دارد مثل: زبان، فرهنگ و... تصمیم گرفتیم ورود به بازارهای بین‌المللی را از افغانستان شروع کنیم، تجربه ثابت کرده شباهت‌ها می‌توانند کمک کرده تا راحت‌تر این کار را انجام دهیم.

 

2. علت سفر شما چه بود؟

حسام آرمندهی: برای شرکت در کنفرانس Open source سازمان ملل به افغانستان سفر کردم.

 

3. در صحبت هایی که قبلا در رسانه‌ها داشتید این را بیان فرمودید که بازار افغانستان، بازار پر ریسکی است، منظورتان از پر ریسک چه بود؟

حسام آرمندهی: منظور از پر ریسک بودن سختی کار بوده است بهرحال این ریسک وجود دارد که ما نمی‌دانیم آنجا چگونه هست، چقدر کاربر دارد یا چقدر از سرویس‌های اینترنت استقبال صورت می‌گیرد.

4. بهرحال قبل از ورود مسلما یک امکان‌سنجی از افغانستان توسط شما صورت گرفته‌است؟

حسام آرمندهی: خیلی پایه‌ای (بیسیک). مدل کار کردن ما طوری‌ست که یا می‌شود یا نمی‌شود، یعنی خیلی زمان روی امکان‌سنجی نمی‌گذاریم.

 

5. مهم‌ترین رقبای شما در بازار افغانستان چه شرکت‌هایی هستند؟

حسام آرمندهی: امثال لالافو، افغان بازار و موارد دیگر.

 

6. آیا قبل از اینکه دیوار را در افغانستان راه اندازی کنید می‌دانستید رقبایی مثل لالافو دارید یا هیچ اطلاعاتی نداشتید؟

هدیه میری‌مقدم: ما یک سری تحقیقاتی در بازار انجام دادیم و تا حدی می‌دانستیم چه رقبایی داریم یا آن صنعت چه بازیگرانی دارد. یک اتفاقی که افتاده این مارکت آن‌چنان رشد نکرده، یعنی شرکت‌هایی فعالیت می‌کنند و تا حدودی هم شناخته شده هستند، ولی اعداد و ارقام آنها قابل مقایسه با دیوار ایران نیست و با گذشت یک ماه و نیم از شروع فعالیت دیوار افغانستان، ما توانستیم تعداد آگهی‌های خود را هم سطح شرکت‌هایی بکنیم که در آنجا حضور داشتند مثل لالافو

7. در رابطه با درآمدزایی چه تدابیری اندیشیدید چون همانطور که اطلاع دارید ما سیستم پرداخت الکترونیکی در افغانستان نداریم و آن سیستم درآمدزایی که در ایران وجود دارد را مسلما در آنجا نمی‌توانید داشته‌باشید، برنامه درآمدی شما به چه صورت هست؟

حسام آرمندهی: ما در ایران هم هدف اولمان درآمدزایی نیست ولی برای افغانستان بخاطرکافه‌بازار هم که شده تولید اپلیکیشن بدون درآمد نمی‌شود انجام شود.

ما یک بار با اپراتورها مثل شرکت اتصالات و جاهای دیگر هم مذاکراتی انجام دادیم ولی به نتیجه‌ای نرسیدیم البته در ایران هم همین‌طور بوده است، این امکان وجود دارد یک گشایشی رخ دهد و بدون اینکه پرداخت اینترنتی وجود داشته باشد مستقیم برویم به سمت پرداخت‌های موبایلی.

هدیه میری‌مقدم: در کسب‌وکارهای مشابه ما این روال رایج است، حتی در ایران هم در ابتدا نفوذ به بازار اهمیت بیشتری دارد.

 

8. یعنی تصمیم دارید فرهنگ استفاده از نیازمندی‌های آنلاین را وارد افغانستان کنید به این امید که سیستم پرداخت الکترونیکی آنجا در آینده تعریف بشود؟

هدیه میری‌مقدم: فکر می‌کنم در نهایت این اتفاق بیافتد بهرحال بازار افغانستان بازار رو به‌رشدی است و طی سال‌های گذشته اتفاق‌های جدیدی رخ داده. با توجه به چیزی که ما رصد می‌کنیم و از دور می‌بینیم، خیلی دور از دسترس نیست، ما حتی در دیوار ایران هم بدنبال این نبودیم که هدف اصلی‌مان را بگذاریم درآمدزایی، هنوز به دنبال افزایش کاربر هستیم.

 

سجاد محمودخانی: دیوار ایران یکی دو سال اول هیچ برنامه‌ی درآمدزایی نداشت، الان هم حدود دو سال است که برنامه‌ی درآمدزایی را شروع کرده. کلا در این کسب‌وکارها، صبر شرکت‌ها باید بالا باشد یعنی ما می‌خواهیم 5 سال زیان بدهیم به امید اینکه یک روزی به درآمدزایی برسیم. برای شرکت این قابل قبول خواهد بود که تخمین ما این باشد که تا 4 سال آینده درگاه‌های پرداخت الکترونیکی در افغانستان فعال خواهند شد، شرکت صبر می‌کند برای اینکه یک روزی بتواند درآمدزایی داشته باشد.

 

9. پیشنهاد سرمایه گذاری از افغانستان تا بحال داشته اید؟

حسام آرمندهی: بله، پیشنهاد شراکت داشتیم ولی بحث جدی صورت نگرفته است و انتخاب شریک هم کار راحتی نیست چون ما شناخت کافی از آنجا نداریم .

 

10. آیا حمایت دولتی یا همچین چیزی داشتید، اشخاصی بودند که بخواهند از شما حمایت کنند؟

هدیه میری‌مقدم: خیر، اصلا به دنبال این هم نبودیم. در ایران هم بدنبال چنین چیزی نبودیم.

 

11. به نظر شما چه تغییراتی در بازار افغانستان در حوزه کسب‌وکار باید ایجاد شود تا شرکت‌هایی مثل شما بتوانند رشد کنند؟

حسام آرمندهی: باید زیرساخت‌های پرداخت الکترونیک ایجاد شود و همچنین گستردگی شبکه‌های اینترنتی 3G و 4G خارج از مناطق پرجمعیت و شهرهای بزرگ صورت بگیرد و قابل استفاده در کل کشور باشد الان ما در کافه‌بازار از روستاها هم کاربر داریم، باید پراکندگی شبکه‌های اینترنتی نیز بیشتر شود.

 

12. شما چه خدمات متمایزی دارید تا در بازار نیازمندی‌ها از رقبای خود جلو بزنید؟

هدیه میری‌مقدم: بیشتر تمرکز ما روی محصول هست، ماهیت این کسب‌وکار همین است. فکر می‌کنیم کار کردن با محصول ما راحت‌تر بوده و همینطور ویژگی‌های متمایزی دارد. ما با توجه به تجربه‌ای که در ایران داشتیم و الان که وارد بازار افغانستان شدیم دراین مورد در واقع بی‌رقیب هم هستیم.

 

13. از طرح‌های مشابه دیوار که طرح‌های استارت‌آپی بوده ولی زمینه فعالیتشان متفاوت باشد و در افغانستان بخواهد شروع شود، آیا حمایت می‌کنید؟

حسام آرمندهی: حمایت ما از جنس توزیع است همین کاری که در حال حاضر در ایران انجام می‌دهیم، حدود 30 هزار نفر اپلیکشن تولید می‌کنند و ما توزیع می‌کنیم و حمایت ما از جنس اینست که بخشی از زنجیره که عرضه می‌باشد را برعهده بگیریم، حمایت ما از جنس سرمایه‌گذاری نیست نه در ایران نه در هیچ جای دیگر، چون تخصص ما این نیست و ما شرکت فنی هستیم و کارهایی که انجام می‌دهیم در راستای این است که با راه حل بتوانیم به دیگران کمک کنیم.

 

14. با توجه به اینکه دیوار در چهار شهر افغانستان فعال شده آیا این امکان وجود دارد که در آینده گسترش پیدا کند؟

حسام آرمندهی: بستگی به گستردگی که شبکه اینترنت دارد. اگر گسترش پیدا کند ما هم گسترش می‌دهیم ولی به نظر می‌رسد فعلا محدود به این شهرها باشد.

 

15. طرح‌های دیگری هم دارید در افغانستان مثل خود کافه‌بازار که بخواهید به آنجا منتقل کنید؟

هدیه میری‌مقدم: در حال حاضر در کافه بازار صفحه‌ای مخصوص افغانستان وجود دارد که وقتی کاربران وارد آن می‌شوند ( از طریق IP افغانستان) یک صفحه جدایی را مشاهده می‌کنند و می‌توانند از آن استفاده کنند.

http://cafebazzar.ir/pages/home-afghanistan

 

18. ما تا بحال تبلیغات دیوار ندیده ایم آیا شما تبلیغات محیطی و رسانه ای هم دارید ؟

حسام آرمندهی: ما در ایران به دلیل قدمتی که داریم (4 سال) تبلیغات نمی‌کنیم ولی در افغانستان در فیسبوک تبلیغات داریم و امکان دارد در آینده تبلیغات تلویزیونی هم انجام دهیم.

 

19. آیا در افغانستان حضور فیزیکی هم دارید؟ مثل: دفتر، کارمند و...

حسام آرمندهی: خیر ما در حال حاضر دفتر و کارمند در افغانستان نداریم ولی در آینده امکان آن وجود دارد که بخشی از فعالیت‌‌هایمان را به آنجا منتقل کنیم.

 

20. چند نفر در قسمت دیوار با شما همکاری دارند؟

سجاد محمودخانی: در دیوار 30 نفر مشغول به فعالیت هستند و از 5 تیم فنی تشکیل شده است: جستجوی دیوار، ثبت و انتشار آگهی، دیتا، چت دیوار و سئو

 

هدیه میری مقدم: در حال حاضر تیم های دیوار ایران و افغانستان یکی هستند، هم به لحاظ فنی و هم به لحاظ مارکتینگ و ما این‌ها را از هم جدا نکردیم.

 

21. در دیوار افغانستان روزانه چقدر معامله صورت می گیرد؟

هدیه میری مقدم: میزان معامله را ما نمی‌توانیم محاسبه کنیم، افراد خودشان با همدیگر تماس می گیرند و قرار می‌گذارند، اینکه معامله انجام شود یا خیر قابل اندازه‌گیری نیست.

 

22. میزان نصب اپلیکشن  و میزان ثبت آکهی در دیوار افغانستان چقدر می باشد؟

سجاد محمودخانی: در حال حاضر 22 هزار نفر این اپلیکشن را در مجموع بر روی گوشی‌های خود نصب کرده‌اند و همین‌طور در مجموع 1000 آگهی در دیوار افغانستان در مدت یک ماه و نیم ثبت شده است.

 *****

کسب‌وکارهای استارت آپی به خصوص در حوزه دیجیتال توانسته‌ تاثیر قابل توجهی بر رشد اقتصادی کشورهای جهان مانند هند و آمریکا داشته باشند. آمارها نشان می‌دهند تنها در آمریکا سالانه 1.5 میلیون شغل توسط این کسب‌وکارها ایجاد می‌شود. در هند هم سالانه 3100 کسب و کار نوپا ایجاد می‌شود که 50 هزار شغل جدید ایجاد می‌کند.

اگرچه طی سال‌های گذشته در افغانستان گام‌های خوبی برای ایجاد و گسترش زیر ساخت های شبکه‌های ارتباطی و اینترنتی برداشته شده اما هنوز هم وضعیت افغانستان نسبت به کشورهای همسایه چندین گام عقب است. چنانچه افغانستان بخواهد از لحاظ اقتصادی، علمی و اجتماعی رشد کند باید پیش‌نیازها و نیازهای لازم برای ایجاد کسب و کارهای استارت آپی و آنلاین را مهیا سازد.

همچنین می‌توان به نتیجه رسید که ورود سرمایه‌گذاران و کسب‌وکارهایی مانند کافه‌بازار و دیوار به افغانستان و جلب نظر آنان برای سرمایه‌گذاری در افغانستان نه تنها  باعث رشد اقتصادی و گسترش این فعالیت‌ها شده بلکه باعث شکل‌گیری زنجیره‌ای می‌شود که منجر به ایجاد جامعه جدیدی در کشور خواهد شد. مطمئنا این موضوع به نفع دو طرف خواهد بود.